Sağlığı yerinde olan normal bir insana kan şekeri ölçümü yapıldığında değerler açlık zamanında 110 mg, tokken ise 140 mg’ı geçmeyecek şekilde idrarında şeker çıkmaz.
Şeker hastalarında ise eğer kan şekeri olması gerektiği gibi kontrol altında tutulmazsa, mesela yeterince perhiz veya diyet yapılmazsa, kullanılan ilaçlar yeterli gelmiyorsa, buna benzer olarak vücudun bazı yerlerinde yara, idrar yolu iltihabı, anjin, diş çürüğü, grip gibi durumlar görülüyorsa bu durumda kan şekeri doğal olarak yükselir. Dolayısıyla kişinin idrarında şeker çıkar.
İnsanda kan şekerinin yükselip idrara şeker çıktığı bir düzey vardır. Bu düzeye böbrek eşiği denir. Bu eşik değeri 160 ile 200 mg arasındadır.(Ortalama olarak 180 mg/dl ). Bir başka deyişle kişinin idrarında şeker bulunmuşsa kan şekeri yükselmiş ve kan şekerinin değeri 160–200 miligram düzeylerini aşmıştır denebilir.
İdrarda Şeker Çıkması Ne Anlama Gelir?
Şeker hastalığında bazı tedavi yöntemleri mevcuttur. Bunlar perhiz ve insülin tedavisidir. Diyabet olan bir insan sadece perhiz yaparak tedavi edildiğinde bu kişinin idrarında şeker takibi yeterli kalabilmektedir.
Hastaların yedikleri yiyecekler ve kullandıkları şeker düşüren ilaçların hastanın kan şekerine olan etkisini saptamak için yemekten 2 saat sonra yani tokken şeker kontrolü yapılmalıdır. Özellikle bedensel olarak kilolu diyebileceğimiz şişman kişilerde, 40 yaşından sonra ortaya çıkan şeker hastalığında (Bu hastalığa 2.tip şeker denmektedir), yemekten sonra ölçülen kan şekeri yüksekliği en az açlık şekeri kadar önem arz etmektedir. Şimdi idrarda ölçülen şeker miktarlarıyla alakalı olarak belirlenebilen şeker hastalığı ve bunun derecelerinden bahsedeceğiz.
Kişinin idrarına bakarak tahlil sonucuna göre şeker hastası olup olmadığı anlaşılabilir. Normal bir insanda glikoz değeri negatif olmalıdır. Ancak yukarıda bahsettiğimiz bazı durumlarda pozitif çıkabilir. Bu da idrarda şeker olduğu ve kişinin şeker hastası olduğu anlamına gelir.
İdrar glikoz düzeyini artıran bazı sebepler:
- Şeker hastalığı (Diabetes mellitus)
- Kalıtsal böbrek hastalıkları
- Postgastrektomi glukozürisi
- Karbon monoksit zehirlenmesi
- Kurşun zehirlenmesi
- Gebelik
- Uzun süren açlık durumu
- Hipertiroit, jigantizm
- Akromegali
- Adrenokortikal hiperplazi
- Emosyonel glukozüri
- Cushing sendromu
- Kafa travmaları ve buna bağlı bazı intrakranial tümörler
- Aşırı glukozun ağızdan alınması durumu
- Sepsis
- Eter anestezi